O zaburzeniach Integracji Sensorycznej

Integracja sensoryczna to proces, w którym mózg dziecka przetwarza informacje ze zmysłów - wzroku, słuchu, dotyku, węchu, smaku, równowagi i czucia głębokiego. Zaburzenia integracji sensorycznej występują, gdy mózg ma problemy z prawidłowym przetwarzaniem tych informacji, co może prowadzić do różnego rodzaju problemów w rozwoju i funkcjonowaniu dziecka.

Nadwrażliwość na bodźce sensoryczne:

• Unikanie dotyku pewnych materiałów (np. wełny, skóry, metki)

• Silna reakcja na głośne dźwięki, hałas (np. płacz, zakrywanie uszu)

• Awersja do silnego światła, migotania (np. zakrywanie oczu, unikanie jasnych pomieszczeń)

• Niechęć do próbkowania nowych smaków i tekstur jedzenia (np. niejadki)

• Nadmierne reakcje na zapachy (np. odwracanie się, zgaga, nudności)

• Problemy z tolerancją ruchu (np. huśtawki, karuzele, jazda na rowerze)

Niedowrażliwość na bodźce sensoryczne:

• Brak reakcji na ból (np. nie zauważanie ukłucia, oparzenia)

• Brak reakcji na dotyk (np. nie reagowanie na przytulanie)

• Nadmierne dotykanie przedmiotów, osób, włożenie rąk do ust (np. gryzienie przedmiotów, ślinięcie)

• Nieodpowiednie używanie zmysłów (np. zaglądanie w oczy innym, dotykanie twarzy)

Problemy z planowaniem i koordynacją ruchów:

• Trudności z utrzymaniem równowagi (np. upadki, chwianie się)

• Problemy z wykonywaniem czynności wymagających precyzji (np. pisanie, rysowanie, budowanie z klocków)

• Trudności z koordynacją obu rąk (np. problemy z zapinaniem guzików, wiązaniem sznurówek)

• Niezdarność, częste potykanie się

Problemy z przetwarzaniem informacji:

• Trudności z koncentracją, skupieniem uwagi

• Problemy z pamięcią, zapamiętywaniem

• Trudności z rozumieniem instrukcji, przestrzeganiem zasad

• Problemy z organizacją, planowaniem

Problemy z interakcjami społecznymi:

Trudności z nawiązywaniem kontaktów, utrzymywaniem relacji społecznych

Problemy z rozumieniem emocji innych osób, interpretowaniem języka ciała

Nadmierne "przytulanie" się, "wchodzenie" w przestrzeń innych osób

Problemy z odczytywaniem "sygnałów społecznych" (np. tonu głosu, wyrazu twarzy)

Przyczyny zaburzeń integracji sensorycznej nie są do końca poznane, ale mogą obejmować:

• Czynniki genetyczne: Zaburzenia integracji sensorycznej mogą być dziedziczne.

• Czynniki środowiskowe: Wczesne uszkodzenia mózgu, problemy z rozwojem, stres, trauma mogą zwiększać ryzyko zaburzeń integracji sensorycznej.

• Problemy z rozwojem neurologicznym: Zaburzenia integracji sensorycznej mogą być objawem innych zaburzeń, np. autyzmu, ADHD.

Rozpoznanie zaburzeń integracji sensorycznej stawia specjalista, np. terapeuta integracji sensorycznej. Diagnoza oparta jest na:

• Wywiadzie z rodzicami: Rodzice opisują problemy dziecka z sensoryką, np. nadwrażliwość na dźwięki, awersję do niektórych tekstur.

• Obserwacji zachowania dziecka: Specjalista obserwuje, jak dziecko reaguje na różne bodźce sensoryczne, jak porusza się, jak wchodzi w interakcje z otoczeniem.

• Testy: Specjalista może przeprowadzić testy oceniające integrację sensoryczną, np. testy równowagi, testy percepcji dotykowej.

Leczenie zaburzeń integracji sensorycznej ma na celu pomóc dziecku w poprawie przetwarzania informacji sensorycznych:

• Terapia integracji sensorycznej: Terapeuta integracji sensorycznej stosuje specjalne techniki i zabawy, które pomagają dziecku w rozwoju umiejętności przetwarzania informacji sensorycznych.

• Terapia zajęciowa: Terapeuci zajęciowi mogą stosować gry i ćwiczenia, które pomagają dziecku w rozwoju koordynacji ruchowej, planowania i wykonywania czynności.

• Wsparcie dla rodziców: Rodzice uczą się technik wychowawczych, które ułatwią im radzenie sobie z dzieckiem z zaburzeniami integracji sensorycznej.

• Różnorodne terapie wspomagające: Terapia ruchowa, muzykoterapia, terapia światłem.

Zaburzenia integracji sensorycznej to nie "choroba", a raczej "problem" z przetwarzaniem informacji sensorycznych. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie wsparcie może pomóc dziecku w pokonaniu trudności i odniesieniu sukcesów w rozwoju.

• Zaburzenia integracji sensorycznej dotyczą około 5-15% dzieci.

• Zaburzenia integracji sensorycznej często współwystępują z innymi zaburzeniami, np. autyzmem, ADHD.

• Zaburzenia integracji sensorycznej można leczyć, a wczesne rozpoznanie zwiększa szanse na sukces.

• Neuroplastyczność mózgu: Mózg dziecka ma zdolność adaptacji i uczenia się nowych sposobów przetwarzania informacji sensorycznych.

• Stwórz bezpieczne i "przewidywalne" środowisko dla dziecka: Dostosuj otoczenie do potrzeb dziecka, np. ogranicz głośne dźwięki, zapewnij pokoju i wyciszenie, stosuj miękkie materiały.

• Naucz dziecko strategii radzenia sobie z bodźcami sensorycznymi: Użyj "zabawek sensorycznych", np. kulek sensorycznych, piasku kinetycznego, pozwól dziecku na "sensoryczne" zabawy, np. malowanie farbami, rysowanie kredą.

• Współpracuj z specjalistami: Skonsultuj się z terapeutą integracji sensorycznej, pediatrą lub psychologiem.

• Unikaj przeciążenia sensorycznego: Monitorowanie i kontrolowanie ilości bodźców w otoczeniu dziecka.

• Trzymaj się rutyny dnia.