Seplenienie, zwane również sygmatyzmem, to jedna z najczęstszych wad wymowy u dzieci. Polega na nieprawidłowej artykulacji niektórych głosek, takich jak „s”, „z”, „c”, „sz” czy „ż”. Może mieć różne przyczyny, w tym błędy w nauce mówienia lub nieprawidłową budowę aparatu mowy. Na szczęście, regularne ćwiczenia logopedyczne mogą pomóc dziecku pokonać ten problem. W artykule omówimy, jak rozpoznać seplenienie oraz przedstawimy skuteczne ćwiczenia, które możesz wykonywać z dzieckiem w domu.
Jak rozpoznać seplenienie u dziecka?
Seplenienie najczęściej objawia się nieprawidłowym wymawianiem głosek syczących, szumiących lub ciszących. Dziecko może zamieniać te dźwięki, przeciągać je lub wymawiać w niewłaściwy sposób. Typowe objawy seplenienia to:
Zamiana głosek „s” na „ś”
Dziecko mówi np. „śok” zamiast „sok”.Nieprawidłowa wymowa głosek „sz”, „cz”, „ż”
Zamiast „szafa” dziecko może mówić „safa” lub „zafa”.Wymawianie dźwięków z językiem między zębami
To tzw. seplenienie międzyzębowe, gdzie język podczas mówienia wsuwany jest między zęby.Zamiana dźwięków twardych na miękkie
Zamiast „kosz” dziecko wymawia „koś”.
Ćwiczenia logopedyczne na seplenienie
Regularne ćwiczenia logopedyczne są kluczowe, aby dziecko nauczyło się poprawnej artykulacji głosek. Poniżej znajdziesz kilka prostych i skutecznych ćwiczeń, które można wykonywać w domu:
Ćwiczenia oddechowe
Prawidłowy oddech ma ogromne znaczenie w mówieniu. Możesz zacząć od prostych ćwiczeń:
Zdmuchiwanie świeczki – dziecko stara się dmuchać delikatnie, kontrolując siłę wydechu.
Dmuchanie na piórko – to ćwiczenie pomaga nauczyć dziecko płynnej kontroli oddechu.
Ćwiczenia języka
Język odgrywa kluczową rolę w artykulacji głosek. Kilka prostych ćwiczeń, które pomogą w nauce prawidłowego ułożenia języka:
Dotykanie nosa i brody – dziecko próbuje dotknąć czubkiem języka nosa i brody, co rozwija mięśnie języka.
Czubek języka na podniebieniu – dziecko trzyma język przy podniebieniu, naśladując dźwięk „l”.
Ćwiczenia z lusterkiem
Dzieci często lepiej uczą się przez naśladownictwo, dlatego warto używać lusterka:
Mówienie przed lustrem – dziecko obserwuje swoje usta, język i zęby podczas mówienia, co pomaga zrozumieć, jak układać narządy mowy.
Ćwiczenia artykulacyjne
Celem tych ćwiczeń jest nauczenie dziecka poprawnego wymawiania poszczególnych głosek:
Powtarzanie wyrazów – wybieraj słowa z głoskami, z którymi dziecko ma problem, np. „sok”, „szafa”, „czapka”. Dziecko powtarza te słowa powoli, starając się wymawiać je jak najdokładniej.
Łańcuch głoskowy – dziecko powtarza serię wyrazów, zaczynając od prostych, a kończąc na trudniejszych, np. „sam”, „sok”, „salon”.
Rymy i zabawy dźwiękowe
Nauka przez zabawę jest skuteczna i motywująca:
Rymowanki i piosenki – śpiewanie piosenek i powtarzanie rymowanek z trudnymi głoskami, np. „Słońce świeci na sokolą skałę”.
Kiedy udać się do logopedy?
Seplenienie jest normalnym etapem w rozwoju mowy wielu dzieci, ale jeśli problem utrzymuje się po 4. roku życia, warto udać się do logopedy. Wczesna interwencja pomoże uniknąć dalszych trudności w nauce pisania i czytania, a także poprawi pewność siebie dziecka.
Seplenienie u dzieci to wada wymowy, która może być skutecznie korygowana za pomocą ćwiczeń logopedycznych. Regularna praca z dzieckiem w domu oraz konsultacje z logopedą są kluczowe, aby pomóc maluchowi opanować prawidłową artykulację. Ważne jest, aby ćwiczenia były ciekawe, dostosowane do wieku dziecka i wykonywane w atmosferze zabawy, co zwiększy motywację dziecka do nauki.
